هوشنگ مرادیکرمانی

هوشنگ مرادیکرمانی
هوشنگ مرادیکرمانی قصهنویس، فیلمنامهنویس و نمایشنامهنویس در صفحهنو دربارهی آموزش قصهنویسی سخن میگوید. نویسنده کیست؟ تفاوت قصه و داستان، ادبیات عامیانه و کارکرد آن، تخیل و خلاقیت، ساختمان قصه، آنچه برای نوشتن قصه باید بدانید، نشستن واژه در قصه، آغاز و پایان قصه، تعلیق، کشش، ریتم و ایجاز در قصه، گفتوگونویسی و تکگویی، ویراستاری، طراحی جلد و تصویرگری، طنز در قصه، تأثیر سینما و ادبیات از یکدیگر و بومینوشتن و جهانیشدن از جمله مباحثی است که مرادیکرمانی در این دوره آموزش داده است.

خلاصه درس ها
01۱ آشنایی با هوشنگ مرادیکرمانی و معرفی دوره
با هوشنگ مرادیکرمانی، قصهنویس، فیلمنامهنویس و نمایشنامهنویس آشنا میشویم. قصههای او به دهها زبان بینالمللی ترجمه شده و اقتباسهای سینمایی متعددی از روی آثارش انجام شدهاست. مرادیکرمانی سه بار نامزد جایزه جهانی هانس کریستین اندرسن شده و دارای تقدیرنامه هیأتداوران این جایزه است. او نامزد جایزه جهانی آسترید لیندگرن، دارای تقدیرنامه دانشگاه کمبریج، برندهی جایزه کتاب سال کودک و نوجوانان اتریش و دهها جایزهی معتبر دیگر از داخل و خارج ایران است. در صفحه نو، درس قصهنویسی را از او خواهیم آموخت.
02۲ آنچه مرا به نوشتن واداشت
در این درس، هوشنگ مرادیکرمانی از مسیری که پیموده تا تبدیل به نویسندهای معتبر شود برای مخاطبان صفحه نو سخن میگوید. او معتقد است به دنیا نیامده که رئیس جمهور شود، برج بسازد و...، بلکه آمده تا گلولههای نخی که در سرش دارد را باز کند و قصه ببافد. تأثیر قصههای مادربزرگ و پدربزرگ، بهرهگیری از طبیعت روستا، جدیگرفتن انشاءنویسی، تجربهی نوشتن در رادیو و مطبوعات از جمله مواردی است که در این قسمت به آن پرداخته شدهاست.
03۳ نویسنده کیست؟
آیا نوشتن آموختنی است؟ تفاوت تکنسین با هنرمند و نقش استعداد در نویسندگی چیست؟ چه چیزهایی در کار نویسندگی قابل آموختن است؟ چگونه حوادث و خاطرات زندگی ما میتوانند به قصه تبدیل شوند؟ در این درس به این پرسشها پاسخ داده میشود.
04۴ تفاوت قصه و داستان
استاد دوره در این صفحه تفاوتهای قصه و داستان را شرح میدهد و میگوید که چرا بیشتر خود را قصهنویس میداند. او لزوم آگاهی از سبکهای مختلف و تناسب فرم با محتوا را نیز در این درس آموزش میدهد.
05۵ ادبیات عامیانه
بنا بر عقیدهی مرادیکرمانی، خواستهها، باورها، رسوم و ترسهای یک ملت پشت ادبیات عامیانهاش پنهان است. بخش عمدهی ادبیات عامیانه در فرهنگ شفاهی ریشه دارد و استاد این دوره نشان میدهد که چطور میتوان آنها را از گوشه و کنار پیدا کرد و در قالب قصه ریخت. او از کسانی که ادبیات عامیانه را ساختهاند، استفاده از فرهنگ شفاهیِ کسبوکارهای مختلف در قصه، درهمآمیختگی نثر و شعر و روش زنده نگهداشتن ادبیات عامیانه در قصهنویسی میگوید.
06۶ تخیل و خلاقیت
قصهها یکپا در واقعیت و یکپا در تخیل دارند. تخیل و خلاقیت دو عنصر اساسی برای نویسندگی هستند. تفاوت هوشنگ اول با هوشنگ دوم، تمرین درست دیدن، حفظ تخیل کودکی، چگونگی حضور حیوانات در قصههای واقعگرا را در این صفحه از کسی میآموزیم که میگوید کفشهای کودکی هیچگاه به پایش تنگ نشده است.
07۷ ساختمان قصه 1 - آنچه برای نوشتن قصه باید بدانید
کار نویسنده از کجا آغاز میشود؟ ایده یا طرح قصه چگونه شکل میگیرد؟ آیا ایدهی بد وجود دارد؟ اهمیت پژوهش میدانی، چگونگی خلق شخصیت، راوی قصه، زمان و مکان، جامعهشناسی و مردمشناسی جغرافیای قصه را در این درس با بررسی موردی دو قصهی «نازبالش» و «بچههای قالیبافخانه» میآموزیم.
08۸ ساختمان قصه 2 - نشستن واژه در قصه
واژهها ابزار کار نویسنده و مصالح ساختمان قصه هستند. استاد قصهنویسی ما در این صفحه در مورد فقر واژه، گزینش واژه، پرهیز از تکرار واژگان، داشتن آواهای مختلف در نوشتار و پرهیز از نوشتاری که متأثر از ترجمه است، توضیح میدهد. او از شگرد خود برای جلوگیری از هرز شدن واژهها میگوید.
09۹ ساختمان قصه 3 - آغاز تا پایان قصه
چگونه قصه را آغاز کنیم؟ چگونه قصه را به پایان برسانیم؟ در این بخش مرادیکرمانی میگوید که چرا آغاز قصه اهمیت دارد و چطور باید تعلیق و کشش را در تاروپود قصه به هم بافت؟ از او در این بخش، مفاهیم بنیادی قصهنویسی مانند ریتم، ایجاز، گفتوگونویسی، تکگویی، پایان داستان و عنوان داستان را با بررسی و خوانش قصههایش میآموزیم.
10۱۰ قصهی شما چه زمانی آمادهی انتشار میشود
پس از پایان نوشتن قصه، کار شما بهعنوان نویسنده هنوز تمام نشده و مواردی هست که باید بدانید و بهکار گیرید. هوشنگ مرادیکرمانی در این درس در مورد مشورت با افراد معتمد، ویراستاری، طراحی جلد و تصویرگری، حق امتیاز و انتشار کتاب برای علاقهمندان به قصهنویسی میگوید.
11۱۱ طنز در قصه
طنز یکی از رکنهای قصههای مرادیکرمانی است. نویسندهی قصههای مجید میگوید که همواره تلاش کرده در نوشتههایش اندوه را به طرب و طنز بیامیزد. با نگاه طنزآمیز به موضوع تراژیک، طنز شخصیت و طنز موقعیت در این صفحه آشنا میشویم.
12۱۲ تأثیر سینما و ادبیات از یکدیگر
تا به حال دهها اقتباس سینمایی موفق از روی آثار هوشنگ مرادیکرمانی صورت گرفته و اون این را ناشی از تصویرینوشتن میداند. اقتباس چیست؟ سینما و ادبیات چه تأثیری بر روی هم گذاشتهاند؟ میزان پایبندی فیلم به قصه تا چه اندازه است؟ چگونه قصهنویس و کارگردان میتوانند تعامل بهتری با هم داشته باشند؟
13۱۳ تأثیر مخاطب بر کار نویسنده
مرادیکرمانی میگوید هیچگاه برای گروه سنی یا مخاطب خاص ننوشته است و قصههای خود را free size یا اندازهآزاد میداند. در این درس علاوه بر ویژگیهای ادبیات کودک، با شناخت مخاطب، چگونگی انتقال پیام به مخاطب، جایزهها و تأثیر آن در کار نویسنده آشنا میشویم.
14۱۴ بومینوشتن و جهانیشدن
کتابهای هوشنگ مرادیکرمانی به زبانهای بسیاری ترجمه و تحسین شدهاند. چگونه میتوان بومی نوشت اما جهانی شد؟ چگونه میتوان لباسی نو به موضوعات تکراری پوشاند؟ نقش مترجم و ناشر در جهانیشدن چیست؟ ورود به فرهنگهای دیگر چگونه است؟ استاد این دورهی آموزشی در این درس به این پرسشها پاسخ میدهد.
15۱۵ نویسندهشدن و راز ماندگاری
مرادیکرمانی از راز ماندگاری اثر میگوید. چه عواملی موجب ماندگاری اثر و عبور از زمان و مکان میشود؟ برای شروع قصهنویسی از کجا آغاز کنیم؟ رسالت اجتماعی نویسنده چیست؟ او به ما توصیه میکند که شاخوبرگ اضافهی زندگیمان را هرس کنیم تا بتوانیم به هدف خود برسیم.
16۱۶ آداب شخصی
آیا زمان و شرایط مطلوبی برای نوشتن وجود دارد؟ مدرس دوره برای ما شرح میدهد که چگونه در دورهی کارمندی، مجالی برای نوشتن پیدا میکرد. او از تلاشها، خستگیها و انگیزههایش برای قصهنویسی حرف میزند.
17۱۷ صفحه آخر، حرف آخر
هوشنگ مرادیکرمانی در صفحهی آخر به جمعبندی این دورهی آموزشی میپردازد. او بهعنوان حرف آخر به فرمول همیشگی خود برای موفقیت اشاره کرده و توصیههایی برای علاقهمندان به قصهنویسی دارد.